Ως πρώτος μήνας του Φθινοπώρου ο Σεπτέμ- βριος, παραδοσιακά απα- ντάται και σαν «Χινόπωρος». Κόντα σ' αυτή την πρωτιά όμως ακολουθούν και άλλες, αφού εδώ και 1699 χρόνια δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα του νέου θρησκευτικού έτους, που στην εκκλησιαστική ορολογία ονομάζεται «Αρχή της Ινδίκτου».
Την έναρξη του εκκλησιαστικού έτους συνοδεύουν, τόσο η νέα εκπαιδευτική χρονιά όσο και οι ευχές για τη καλοχρονιά της σποράς μιας και ο Σεπτέμβρης θεωρείται ο πρώτος μήνας του γεωργικού χρόνου. Έκαστος λοιπόν λαμβάνει το «όπλο» του, το ψαλτήρι του ο ψάλτης, την αξίνα ο γεωργός και τα μαθητούδια τα μολύβια τους.
Αρχή φθινοπώρου του 1974 ήταν και όταν ξεκίνησαν οι εργασίες για την σύνθεση του πιό διάσημου βιβλίου του ελληνικού σχολείου, τουλάχιστον για τα τελευταία σαράντα χρόνια, του "Ανθολογίου για τα παιδιά του Δημοτικού". Όπως μας ενημερώνει στο σημείωμά της η Επιτροπή, στην τελευταία σελίδα του βιβλίου, τυπώθηκαν τρείς τόμοι, ένας για κάθε δύο τάξεις του δημοτικού, με γνωστότερο όλων φυσικά τον πρώτο, για την Α και Β δημοτικού.
Και όπως πολύ εύστοχα τόνιζε η Επιτροπή που είχε για επόπτες τον πολύ Μιχαήλ Στασινόπουλο (Ακαδημαϊκό και συγγραφέα, μετέπειτα πρόεδρο της Δημοκρατίας) και τον καθηγητή Γιώργο Σαββίδη, «το Ανθολόγιο αυτό δεν έγινε για να υποκαταστήσει τα βιβλία των αναγνωστικών, αλλά για να προσφέρει στους μικρούς μαθητές μια σειρά από γνήσια λογοτεχνικά κείμενα, που θα τους φέρουν σε μιά πρώτη επαφή με τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία, θα τους βοηθήσουν σημαντικά να καλλιεργήσουν τον προφορικό και γραπτό λόγο τους και θα τους κάνουν να αγαπήσουν ακόμα περισσότερο το βιβλίο και το διάβασμα». Γεννιές και γεννιές μαθητών θυμούνται με αγαθές αναμνήσεις το Ανθολόγιο και μπορεί τα βιβλία άλλων μαθημάτων να σκίστηκαν ή πετάχτηκαν κατά κακή συνήθεια. Εντούτοις, το Ανθολόγιο έχει πάντα τη φυλαγμένη κρυψώνα του σε κάποιο ράφι ή συρτάρι, στην αποθήκη ή έστω στο πατάρι, απόδειξη της περίλαμπρης επιτυχίας των εμπνευσμένων ανθολόγων του.
Η ανάθεση της εικονογράφησης του τρίτομου Ανθολογίου σε σημαντικούς εικαστικούς καλλιτέχνες, οι οποίοι κόσμησαν τα βιβλία κυρίως με πρωτογράμματα, διακοσμητικές «ταινίες» και μοτίβα, αποδεικνύει τη σημασία που απέδιδαν οι συντονιστές του έργου, όχι μόνο στο περιεχόμενο μα και στη μορφή του βιβλίου το οποίο απευθύνεται σε παιδιά.
Και μάλιστα, με τη λογική που ο σπουδαίος χαράκτης και πρωτοπόρος της τυπογραφικής τέχνης στην Ελλάδα Γιάννης Κεφαλληνός είχε διακηρύξει, λέγοντας ότι ένα βιβλίο για παιδιά είναι αποτυχημένο «αν δεν το διαβάζει με απόλαυση ο μεγάλος». Διόλου τυχαία η εικονογράφηση του πρώτου μέρους του Ανθολογίου ανατέθηκε στη μαθήτρια του Κεφαλληνού στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στη ζωγράφο και χαράκτρια Λουίζα Μοντεσάντου (1917 - 2007).
Το αίτημα της Επιτροπής που ανέλαβε να υλοποιήσει το «Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού» σε τρία μέρη το 1974 εξακολουθεί να παραμένει επίκαιρο: η φιλαναγνωσία, η ανάπτυξη, δηλαδή, εκ μέρους των μαθητών της ικανότητας μα και της επιθυμίας για την ανάγνωση λογοτεχνικών έργων.
Τότε λοιπόν, τα χρόνια εκείνα, οι επιτροπές των καθηγητών των επιφορτισμένων με την επιμέλεια των σχολικών βιβλίων, είχαν υπόψη τους ότι μαζί με το σχολικό έτος ξεκινά και το εκκλησιαστικό, εμφορούνταν από ζήλο Θεού και θεωρούσαν χρέος τους τα βιβλία των μαθητών να ξεκινούν με την Προσευχή, "Πέφτω, κάνω το σταυρό μου κι άγγελο έχω στο πλευρό μου. Δούλος του Θεού λογιούμαι και κανένα δε φοβούμαι" (Πρώτο πρώτο κείμενο στο Ανθολόγιο).
 |
| Ποίημα του Χινοπώρου του μεγάλου ποιητή και πεζογράφου Γεωργίου Δροσίνη, από τα εύοσμα άνθη του Α΄ τόμου του Ανθολογίου... |
Τότε λοιπόν, τα χρόνια εκείνα, οι επιτροπές των καθηγητών των επιφορτισμένων με την επιμέλεια των σχολικών βιβλίων, είχαν υπόψη τους ότι μαζί με το σχολικό έτος ξεκινά και το εκκλησιαστικό, εμφορούνταν από ζήλο Θεού και θεωρούσαν χρέος τους τα βιβλία των μαθητών να ξεκινούν με την Προσευχή, "Πέφτω, κάνω το σταυρό μου κι άγγελο έχω στο πλευρό μου. Δούλος του Θεού λογιούμαι και κανένα δε φοβούμαι" (Πρώτο πρώτο κείμενο στο Ανθολόγιο).
Σήμερα βέβαια, παρήλθαν τα χρόνια εκείνα τα δίσεκτα.., το εκπαιδευτικό σύστημα ''εκσυγχρονίστηκε'' αφαιρώντας το «Φεγγαράκι μου λαμπρό» οπότε στις σχολικές βιβλιοθήκες οι μαθητές μπορούν να βρουν ακόπως αμφιβόλου ποιότητας βιβλία του τύπου «Ζιγκ Ζαγκ στις νεραντζιές» που γέμουν χυδαίων φράσεων και διεστραμμένων σκέψεων. Άραγε, η σημερινή διοίκηση του υπουργείο πολιτισμού που έκανε αυτή τη γενναία χορηγία, πιστεύει ακόμα πως τέτοια χυδαιογραφήματα ''θα καλλιεργήσουν τον προφορικό και γραπτό λόγο και θα κάνουν τους μικρούς μαθητές να αγαπήσουν ακόμα περισσότερο το βιβλίο και το διάβασμα''; ...
Είπαμε πολλά και σώνει,
ας λαλήση κι άλλο αηδόνι. (1)
- Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας, Βασίλη Λαμνάτου, εκδ. Δωδώνη, 1987
- Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού Μέρος Πρώτο, εκδ. ΟΕΣΒ, 1975
(1) Τελευταία σελίδα Ανθολογίου (σ. 251)
_Επιμέλεια babiscook 6-9-2012 / Επεξεργασία 22-9-2016_
- Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού Μέρος Πρώτο, εκδ. ΟΕΣΒ, 1975
(1) Τελευταία σελίδα Ανθολογίου (σ. 251)
_Επιμέλεια babiscook 6-9-2012 / Επεξεργασία 22-9-2016_
